Gluten alerjisi, vücutta ince bağırsaklarda bulunan villus çıkıntılarının yapısal olarak bozulmasıyla, besinlerin gerektiği gibi sindirilememesi nedeniyle ortaya çıkar. Bu yüzden ince bağırsak hasar görür ve daha sonraki dönemde kişilerde gluten denilen proteine karşı yaşam boyu etkili olan bir alerji ortaya çıkar. Bağırsaklarda villuslar olmadığı sürece sağlıklı bir beslenme ve gelişim söz konusu olamaz.
Bunun sonucunda kişilerde çölyak hastalığı denilen bir rahatsızlık ortaya çıkar. İçeriğinde gluten bulunan yulaf, çavdar, arpa gibi besinlerin tüketilmesi halinde, hemen gluten alerjisi devreye girer. Bağırsaklardaki mukozanın glütene olan hassasiyeti nedeniyle, hemen villus çıkıntıları küçülmeye başlar. Besinler tam olarak sindirilemediğinden çölyak hastalığı görülür.
Gluten alerjisinin belirtileri nelerdir?
- Karın bölgesinin ön tarafına doğru şişkinlik olması gluten alerjisinin en belirgin belirtisidir.
- Gluten içeren besinlerin tüketilmesiyle bulantı ve kusma görülmesi
- Dışkıda anormalliklerin olması
- Kas ve eklem ağrılarının olması
- Ciltte farklı özelliklerde döküntülerin oluşması
- Sinirlerde gerginlik oluşması
- İştahsızlık çekilmesi gibi belirtiler ortaya çıkar.
Gluten alerjisi nasıl belirlenir ve tedavisi nasıl olur?
Bu sorun oldukça rahatsızlık veren yakınmalara neden olur. Herkeste farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Bazıları sinirli bir yapıda olurken, bazılarında karın ağrısı, kusma bazılarında cilt döküntüsü ve ishal görülebilir.
Her yaşta kişide gluten alerjisi olabilir. Kesi teşhis yapılması için, ince bağırsaklardan parça alınarak biyopsi yapılması gerekmektedir. Tanı konulduktan sonra, hastaların gluten içermeyen gıdaları tüketmesi gerekir. Bu hastalar glütensiz diyetlerini yaşam boyu yapmak zorunda kalırlar. Aksi halde tüm yakınmalar yeniden ortaya çıkabilir. Yaşam boyu glütensiz bir diyet uygulamak zorunda kalırlar. Diyet sonucunda bağırsağın yüzeyi düzeltilse bile, diyet bırakıldığı anda yeniden yakınmalar ortaya çıkar. Bağırsaklardaki hasarın iyileşme zamanı, hasarın derecesine, kişinin yaşına ve diğer etkenlere göre değişebilir. Uzun yıllar belirti vermeden gluten alerjisi ilerleme göstererek, bağırsaklara ağır hasar vermiş olabilir. Bu nedenle glütensiz diyet hiç bırakılmamalıdır. Tek tedavi yolu budur.
Gluten içeren besinler tüketildiği takdirde, besinlerin tam sindirilmediğinde kana karışma olmadığından kişilerde beslenme geriliği ortaya çıkar. Bu nedenle kişiler güçsüzleşir ve zayıf düşer. Ayrıca vücuttaki organlarda zarar görür. Bu kişilerde sağlıklı yaşamla glütensiz gıdaları tüketmek aynı anlama gelmektedir. Bu nedenle gluten alerjisi olan kişiler yaşamları boyunca gluten içeren besin tüketmemelidir.
