Alerjik nezle, alerjen maddelerle temas eden kişinin bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum genellikle gözlerde kaşıntı, boğaz kaşıntısı, burun kaşıntısı, burun akıntısı ve hapşırma gibi belirtilerle kendini gösterir. Alerjik nezlenin nedeni, vücudun özellikle savunma sisteminin havada mevcut olan ve solunum yoluyla burun içerisine giren partiküllere karşı geliştirdiği anormal bir reaksiyondur. Alerjik nezle, halk arasında saman nezlesi, yaz nezlesi veya saman gribi olarak da bilinirken, tıbbi literatürde alerjik rinit olarak adlandırılmaktadır. Belirtilerin şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı bireyler bu reaksiyonları hafif atlatırken, bazıları ise günlük işlerini aksatacak derecede şiddetli belirtiler yaşayabilir.

Bağışıklık sistemimiz, alerjen adı verilen maddelere karşı gelişen aşırı reaksiyonlarla alerji olarak tanımlanır. Her bireyin bağışıklık sistemi, dışarıdan gelen her türlü yabancı maddeye karşı doğal bir savunma mekanizması geliştirir. Bazı kişiler, vücuda giren belirli maddelere karşı farklı bir bağışıklık cevabı geliştirir ve bu maddelerle tekrar karşılaştıklarında beklenmedik bir şekilde reaksiyon gösterebilirler. Bu tür reaksiyonlara sebep olan maddeler "alerjen" olarak adlandırılır ve bağışıklık sistemi bu alerjenlere karşı farklı bir cevap verdiğinde bu durum "alerjik" olarak tanımlanır. Alerjik nezle, genetik olarak bir geçiş özelliği taşıyan bir hastalıktır.

Alerjik nezleye yol açan faktörler arasında havada kolaylıkla taşınabilen küçük ve hafif hayvan veya bitki proteinleri yer alır. Bu maddeler gözlerimizde, burnumuzda ve boğazımızda bulunan zarların üzerinde birikir. Özellikle polenler, hayvan tüyleri, ev tozu ve mantar sporları gibi maddeler alerjik nezleye neden olabilir. Bu tür maddeler kişide kolaylıkla alerjik nezleye yol açabilir. Alerjik nezleye sebep olan polenler genellikle ilkbaharın geç dönemlerinde ortaya çıkarak ağustos, eylül hatta ekim ayının sonuna kadar havada bulunabilir. Bu polenlere karşı alerjisi olan kişiler, sıkça alerjik nezle durumu ile karşı karşıya kalmaktadır. Alerjik nezlenin zararları arasında ise kulak ve sinüs enfeksiyonlarına karşı hassasiyetin artması bulunur. Ayrıca bazı kişilerde alerjik nezle, ağır dereceli astım rahatsızlıklarına bile yol açabilir.

Alerjik nezle belirtileri, burun akıntısı ve tıkanıklığı, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve sulanma, boğazda kaşıntı ve kuru öksürük gibi semptomları içerir. Bu belirtiler genellikle alerjenle temas edildikten kısa bir süre sonra başlar ve alerjen ortamdan uzaklaşıldığında azalabilir. Ancak, bazı durumlarda belirtiler daha uzun süre devam edebilir ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Alerjik nezle tedavisinde birincil amaç, alerjenle teması en aza indirmektir. Bunun yanında, çeşitli ilaç tedavileri de kullanılabilir. Antihistaminikler, dekonjestanlar ve kortikosteroid spreyler gibi ilaçlar, belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemini alerjene karşı duyarsızlaştırmayı amaçlayan immünoterapi de bir seçenek olabilir. Bu tedavi yöntemleri, kişinin yaşam kalitesini artırmayı ve belirtileri kontrol altına almayı hedefler.

Alerjik nezle ile başa çıkmak için yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmak gereklidir. Evdeki toz ve polen miktarını azaltmak için düzenli temizlik yapılmalı, yatak odasında toz tutucu eşyalar minimumda tutulmalıdır. Ayrıca, dışarıda geçirilen zamanlarda polen seviyelerinin yüksek olduğu dönemlerde dikkatli olunmalı ve gerekirse maske kullanılmalıdır. Bu önlemler, alerjik nezle belirtilerinin hafifletilmesine yardımcı olabilir.